“Sbotolau ar Genomeg” ym Prifysgol De Cymru

Fis Mehefin eleni, cyflwynodd Tîm Addysg ac Ymgysylltu Parc Geneteg Cymru ddigwyddiad ‘Sbotolau ar Genomeg’, mewn cydweithrediad â Dr Emma Tonkin, Athro Cyswllt ym Mhrifysgol De Cymru (PDC) ar gyfer myfyrwyr gofal iechyd sy’n astudio yn y brifysgol.

Gwahoddwyd myfyrwyr yn eu hail flwyddyn o astudio ym Mhrifysgol De Cymru, gan gynnwys myfyrwyr bydwreigiaeth, nyrsio, ffisiotherapi a therapi galwedigaethol i fynychu cyfres o sgyrsiau yn canolbwyntio ar ystod eang o bynciau geneteg. Roedd y themâu’n cynnwys ffarmacogenomeg, astudiaeth o ymateb i gyffuriau yn seiliedig ar eneteg unigolyn, yn ogystal ag ystyried geneteg mewn achosion iechyd meddwl, a chyfyng-gyngor moesegol sy’n codi o fewn pwnc geneteg. Roedd y myfyrwyr hefyd yn ffodus i glywed profiad bywyd rhiant o ofalu am blentyn â chyflwr genetig prin.

Yn Adeilad Aberhonddu ar Gampws Trefforest PDC, ymunodd llawer o siaradwyr â ni o Glinig SWAN (Syndromau Heb Enw) yng Nghymru, Gwasanaeth Genomeg Feddygol Cymru Gyfan (AWMGS), Prifysgol Bangor a mwy.

Er mwyn rhoi adroddiad uniongyrchol i fyfyrwyr o brofiad bywyd gyda chyflyrau genetig prin, ymunodd Naomi Webborn â ni – rhiant plentyn â chyflwr cynhenid ​​prin o’r enw Syndrom TOF (Fistwla Tracheo-Oesophageal). Mae Naomi yn eiriolwr i elusen TOFS, ac yn ystod y sgwrs siaradodd yn onest am daith ei theulu gyda syndrom TOF, gan sôn am y pethau rhyfeddol y maent wedi’u gwneud gyda’i gilydd i godi ymwybyddiaeth o’r cyflwr. Roedd ei hadroddiad addysgiadol ond twymgalon yn uniongyrchol yn cynnwys aelodau’r gynulleidfa yn canmol y sgwrs, gan ei alw’n ‘gyflwyniad pwerus’ a’i fod yn ‘Rhoi pethau mewn persbectif’.

“Diddorol iawn dysgu am TOF a gwerthfawrogi clywed o safbwynt rhieni” – Myfyriwr Gofal Iechyd PDC

Yna ymunodd Sian Nisbet, Cwnselydd Genetig Ymgynghorol Gwasanaeth Genomeg Feddygol Cymru Gyfan (AWMGS) â ni. Siaradodd Sian ar y pwnc o brif ffrydio genomeg yn y GIG, gan fanylu ar bwysigrwydd addysgu gweithlu’r GIG ar eneteg. Dywedodd un myfyriwr ei fod wedi gwneud iddynt ‘eisiau darllen mwy am genomeg, yn enwedig ynghylch oncoleg’ a bod hyn yn ‘Ehangu fy ngwybodaeth am genomeg a’r protocol ar gyfer meini prawf profi’.

Siaradodd Zoe Morrison, Nyrs Glinigol Arbenigol o Ysbyty Athrofaol Cymru â’r myfyrwyr am y cymorth a’r gwasanaethau y mae Clinig Syndromau Heb Enw Cymru Gyfan (SWAN) yn eu darparu i gleifion cyflyrau prin yng Nghymru. Mae Zoe yn arweinydd y DU ac yn gyd-aelod o’r Rhwydwaith Nyrsio Byd-eang ar gyfer Clefydau Prin, y mae hi wedi’i harwyddo fel adnodd yn y dyfodol i’r myfyrwyr. Dywedodd aelod o’r gynulleidfa fod y sgwrs ‘wir yn dangos gwerth y clinig hwn’.

Rhoddodd Donna Duffin, Prif Gynghorydd Genetig AWMGS sgwrs am Wasanaeth Genomeg Seiciatrig Cymru Gyfan (AWPGS), gan gyflwyno enghreifftiau o astudiaethau achos cleifion a rhoi cefndir i’r myfyrwyr ynghylch sut mae’r gwasanaeth cyntaf o’i fath hwn yng Nghymru o fudd i gleifion a’u hanwyliaid. . Dilynwyd hyn gan sesiwn ryngweithiol yn seiliedig ar gyfyng-gyngor moesegol mae gweithwyr iechyd proffesiynol yn eu hwynebu o ddydd i ddydd yn ymwneud â geneteg a genomeg, a gyflwynwyd gan Dr Rachel Irving, Genetegydd Clinigol Ymgynghorol AWMGS. Dywedodd y myfyrwyr fod y sesiwn ‘Mor ddiddorol a rhyngweithiol’ ac yn ‘agoriad llygad’.

Cafwyd sgwrs olaf ond un y dydd gan yr Athro Dyfrig Hughes o Brifysgol Bangor trwy zoom, a ymchwiliodd i’r pwnc Ffarmacogenomeg, gan egluro sut y gall gwybodaeth enetig o ganlyniad i ddatblygiadau yn y maes ganiatáu personoli presgripsiwn cyffuriau therapiwtig, yn seiliedig ar gyfansoddiad genetig yr unigolyn. Gellid dehongli’r pwnc ei hun fel un cymhleth, ond dywedodd aelod o’r gynulleidfa fod y sgwrs yn ‘wych’ ac yn ‘addysgiadol’ tra’n ‘rhoi sylw i’r pethau sylfaenol’.

Rydym yn ddiolchgar iawn i’n holl siaradwyr am wneud digwyddiad mor ddiddorol ac addysgol, ac am godi ymwybyddiaeth o eneteg a genomeg ymhlith myfyrwyr gofal iechyd Prifysgol De Cymru. Gobeithiwn fod y myfyrwyr wedi mwynhau, ac rydym hefyd am ddiolch i Dr Emma Tonkin a chydweithwyr, am ganiatáu i ni gyflwyno digwyddiad mor gyffrous ac addysgiadol.

Os hoffech drafod cynnal digwyddiad tebyg i hwn, cysylltwch â ni yn walesgenepark@caerdydd.ac.uk

By Isabella Parker

Education & Engagement Officer, Wales Gene Park

Email Contact: parkeri9@cardiff.ac.uk
(6) Isabella Parker | LinkedIn